Wspólnie dbamy o zabytki

2 listopada rozpocznie się nabór wniosków o udzielenie dotacji z budżetu Kalisza w 2021 roku na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków lub znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków położonych na terenie miasta Kalisza, nie stanowiących jego wyłącznej własności.

Przypominamy, że o środki z budżetu Miasta mogą ubiegać się także administratorzy zabytkowych nekropolii. Liczne w Kaliszu zabytki sztuki sepulkralnej są cenne nie tylko ze względu na architekturę, ale stanowią również świadectwo pozycji społecznej zmarłych. W tym roku z budżetu Miasta sfinansowano prace remontowo-konserwatorskie przy nagrobkach dwóch kaliskich prezydentów - śp. Bronisława Bukowińskiego i śp. Mieczysława Szarrasa, znajdujących się na cmentarzu katolickim, tzw. miejskim przy Rogatce Wrocławskiej.

- Cmentarze to miejsca, które wymagają troski i ochrony. Miasto wspiera remonty zabytkowych grobowców. Zachęcamy administratorów zabytkowych nekropolii do składania wniosków o dotacje. Chcemy zachować miejsca pamięci dla kolejnych pokoleń - mówi wiceprezydent Grzegorz Kulawinek.

Liczne zabytki sztuki sepulkralnej znaleźć można m.in. na cmentarzu katolickim przy Rogatce, którego administratorem jest Parafia Katedralna pw. św. Mikołaja w Kaliszu. Stan wielu z nich wskazuje na konieczność przeprowadzenia renowacji.

Administrator cmentarza katolickiego, tzw. miejskiego, zgodnie z informacją przekazaną do Urzędu Miasta Kalisza, widzi potrzebę poddania renowacji:
- grobowca Parczewskich,
- kaplicy Prusinowskich,
- kaplicy Żarneckich,
- grobowca Polkowskich,
- grobowca rodziny Heins.

W przyściennym grobowcu Parczewskich i Mniewskich pochowano m.in. Alfonsa Józefa Ignacego Parczewskiego (1849-1933) - jednego z przywódców Narodowej Demokracji w Kaliszu, prezesa licznych towarzystw, honorowego radnego miasta Kalisza, posła z ziemi kaliskiej do Dumy, publicystę, rektora Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, a także jego siostrę, Melanię Józefę Parczewską (1850-1920), wybitną działaczkę społeczną i publicystkę.

W eklektycznej kaplicy Prusinowskich herbu Topór z bogatymi detalami na elewacjach spoczywa m.in. magister farmacji Feliks Prusinowski, syn powstańca listopadowego, Jana Prusinowskiego. Posiadał tak zwaną doświadczalną stację chemiczno-rozbiorową w Kaliszu. Do Prusinowskich należał także Instytut Wód Mineralnych, działający w okresie wiosenno-letnim przy ulicy Łaziennej.

Murowana, eklektyczna kaplica Żarneckich została pobudowana prawdopodobnie w I ćw. XX wieku. Upamiętnia pochowanego na warszawskich Powązkach Zygmunta Żarneckiego (1896-1943), który życiem przypłacił okupacją niemiecką, a także Eugeniusza Żarneckiego (1899-1922), który złożył swe młode życie ojczyźnie.

Grobowiec Polkowskich to prosty, prostopadłościenny grobowiec z IV ćw. XIX wieku, w którym spoczywa m.in. honorowy przewodnik PTTK, kolekcjoner, historyk, kronikarz miasta nad Prosną Józef Polkowski (1890 - 1955) i jego syn Wojciech (1918-1941), zamordowany przez hitlerowców w Gusen.

Przyścienny grobowiec rodziny Heins to neoklasycystyczna kaplica grobowa z lat 80. XIX wieku, budowla murowana z cegły wzniesiona na rzucie prostokąta zbliżonego do kwadratu. Druga część krypty tej kaplicy znajduje się na terenie sąsiedniego cmentarza ewangelickiego i tam spoczywają doczesne szczątki znanego kaliskiego kupca i ewangelika Karola Alfonsa Heinsa (1821 - 1887). Pochowana jest tu także między innymi jego żona, Anna z domu Grosse.

Oprac. Katarzyna Ciupek - Urząd Miasta Kalisza, na podst. "Zabytkowe cmentarze przy Rogatce w Kaliszu" autorstwa Stanisława Małyszki, zdjęcia: Magdalena Bartnik - Urząd Miasta Kalisza
Wersja do druku
Wersja PDF