Wydział Zarządzania Kryzysowego i Spraw Obronnych Urzędu Miasta Kalisza

Poradnik przeciwpowodziowy, czyli jak radzić sobie z powodzią.

 Obszary zalewowe Kalisza

*  Wskazane obszary zalewowe Kalisza są wynikiem modelowania przepływów. Rzeczywiste obszary zalewowe mogą się od nich w pewnym stopniu różnić.

 
Podstawowe pojęcia związane z zagrożeniem powodziowym

Monitorowanie i ocena stopnia zagrożenia powodziowego to zadanie będące w kompetencji Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW). Wydaje on w tym celu stosowne komunikaty i ostrzeżenia, które podawane są do publicznej wiadomości na stronie internetowej www.pogodynka.pl - w zakładce ostrzeżenia, a także w prasie, telewizji czy radio. Podane na tej stronie ostrzeżenia hydrologiczne to informacje IMGW o niebezpiecznych zjawiskach hydrologicznych mogących zagrozić zdrowiu i życiu ludzi, mających wpływ m.in. na zmianę poziomu stanów rzek i wskazujących na możliwość zalania terenów zagrożonych podtopieniami.

• za pomocą strony internetowej www.pogodynka.pl można sprawdzić stan wody w rzekach.

Dla Miasta Kalisza stan wody w Prośnie odczytywany jest na wodowskazie PIWONICE. Chcąc sprawdzić poziom wody należy wejść w zakładkę RZEKI, a następnie w oknie SZUKAJ STACJI wpisać PIWONICE. Z powyższej strony odczytać można szczegółowe informacje dotyczące: stanu wody za ostatnie 3 doby, stanu przepływu za ostanie 3 doby oraz temperaturę wody.

• w celu ochrony ludności i mienia przed skutkami powodzi oraz w celu przygotowania jej na nadchodzące zagrożenie, wydawane są komunikaty o ogłoszeniu pogotowia przeciwpowodziowego lub w przypadku eskalacji zagrożenia alarmu powodziowego,
• komunikaty o wprowadzeniu pogotowia przeciwpowodziowego lub alarmu powodziowego ogłaszane są do publicznej wiadomości w lokalnej prasie, radiu, miejscowej telewizji kablowej, na stronie internetowej urzędu gminy, powiatu lub województwa. W szczególnych przypadkach komunikaty o alarmie powodziowym mogą być ogłaszane z przemieszczających się pojazdów służb miejskich przez megafony,
• POGOTOWIE PRZECIWPOWODZIOWE wprowadza się, gdy poziom rzeki wzrasta do poziomu ostrzegawczego (ustalonego dla danego miejsca) i nadal się podnosi lub po wystąpieniu innych zjawisk lokalnych, które wg miejscowych obserwacji zwiastują zagrożenie wystąpienia powodzi,
• ALARM POWODZIOWY – ogłasza się, gdy poziom lustra wody zbliża się do stanu alarmowego (ustalonego dla danego miejsca) z dalszą tendencją wzrostową i stwarza realne zagrożenie powodzi.

Kto pomaga podczas powodzi?

Wydział Zarządzania Kryzysowego i Spraw Obronnych
Urzędu Miasta Kalisza
tel. +48 62 7672425, wzkso@um.kalisz.pl

Udziela informacji na temat:

• czy dana posesja jest zagrożona, podtopieniem i zalaniem, jaki jest stopień zagrożenia,
• co powinieneś zrobić, aby właściwie zachować się w  obliczu zagrożenia i jak ograniczyć straty powodziowe,
• jakie znaki i sygnały alarmowe będą używane do informowania o zagrożeniu powodzią,
• czy w przypadku zalania jesteśmy ujęci w planie ewakuacji,
• jeśli będziemy sami się ewakuować to dokąd mamy się udać i jaką trasą,
• gdzie będzie zlokalizowany punkt informacyjny i punkt zbiórki w przypadku, gdy będziesz korzystał z ewakuacji zorganizowanej,
• kto udzieli Ci wsparcia materialnego po powodzi.

 Straż Pożarna:

• przyjmie zgłoszenie o zagrożeniu,
• pomoże przy ewakuacji ludzi, zwierząt i mienia,
• dostarczy żywność i wodę pitną,
• pomoże w ratowaniu ludzi i udzielaniu pomocy przedmedycznej, przed przybyciem pogotowia ratunkowego,
• pomoże zabezpieczyć obiekt przed wtargnięciem wody,
• pomoże w odwadnianiu obiektów (pompowanie wody z budynków mieszkalnych, gospodarczych).

 Policja:

• przyjmie zgłoszenie o zagrożeniu,
• przekaże informację o zagrożeniu powodziowym poprzez użycie samochodów z nagłośnieniem,
• wskaże objazdy dróg wyłączonych z eksploatacji podczas twojej samoewakuacji,
• zabezpieczy teren i mienie pozostawione po ewakuacji.

 Pogotowie Ratunkowe:

• udzieli pomocy medycznej.

 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna:

• poinformuje o metodach dezynfekcji oraz poleci środki dezynfekcyjne do samodzielnego wykorzystania,
• udzieli innych podstawowych informacji jak przetrwać największe zagrożenie sanitarno-epidemiologiczne.

 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej:

• wypłaci zasiłek poszkodowanym w powodzi,
• wskaże miejsce najbliższego punktu opieki psychologicznej dla poszkodowanych przez powódź.

1. Gdy zagrożenie powodzią staje się realne
1.2 W domu:  

• przenieś wartościowe rzeczy na górne kondygnacje budynku,
• jeśli możesz - odeślij dzieci i osoby starsze w bezpieczne miejsce np. do znajomych, rodziny,
• ustal sposoby kontaktowania się z rodziną w razie utraty z nią łączności np. przez krewnych, znajomych itp. - upewnij się, czy wszyscy jej członkowie znają adresy i telefony osób kontaktowych,
• naucz najbliższych członków rodziny odłączania źródeł energii, gazu, wody,
• rozważ możliwości zabezpieczenia budynku przed powodzią poprzez uszczelnienie drzwi i piwnic materiałami wodoodpornymi,
• zapoznaj rodzinę ze sposobami zabezpieczania mieszkania, domu, obejścia przed powodzią i kradzieżą.

 1.3 Przygotowanie dzieci
Rodzice,

• pokażcie dzieciom, jak stworzyć i wypróbować rodzinny plan działania na wypadek klęski żywiołowej; polećcie im przygotowanie własnego planu i listy "rzeczy do zrobienia",
• nauczcie dzieci rozpoznawać sygnały ostrzegawcze,
• wytłumaczcie dzieciom, jak zwracać się o pomoc, jak i kiedy zadzwonić pod numer alarmowy policji, straży pożarnej, pogotowia ratunkowego oraz jak znajdować inne istotne numery alarmowe; polećcie dzieciom wykonanie kolorowej tabliczki informacyjnej z najważniejszymi telefonami alarmowymi,
• zachęćcie dzieci, by zapamiętały najważniejsze informacje o sobie i swojej rodzinie; powinny znać na pamięć imiona i nazwiska, adresy i telefony; zaprojektujcie kartę informacyjną dla małych dzieci, na której będą zawarte te dane (pamiętajcie o uaktualnianiu karty),
• szczerze odpowiadajcie na pytania dzieci, wyjaśniajcie zdarzenia używając ich słownictwa tak, by was rozumiały,
• wspierajcie się wzajemnie.

 1.4 Przygotowanie osób starszych i niepełnosprawnych

• pamiętaj, aby pomóc osobom starszym, chorym i niepełnosprawnym w twojej społeczności lokalnej, dowiedz się kim oni są i gdzie mieszkają; zachęć, aby zgłaszali się do służb ratunkowych,
• każdy potrzebujący pomocy powinien posiadać laminowaną kartę z wypisanymi informacjami (na temat stanu zdrowia, przyjmowanych leków itp.); zachęć seniorów do noszenia ich przy sobie,
• zachęć osoby starsze, aby miały pod ręką (np. na lodówce, przy telefonie) zapisane dokładne instrukcje, co robić w razie kataklizmu,
• organizuj sąsiedzkie "łańcuchy pomocy" osobom starszym i niepełnosprawnym,
• zachęcaj osoby żyjące samotnie do udziału w przygotowaniach na wypadek kataklizmu – informuj o środkach ratunkowych i organizowanej pomocy,
• pamiętaj, że osoby starsze, chore, niepełnosprawne mają często trudności z poruszaniem się, jest to szczególnie ważne przy przeprowadzaniu ewakuacji.

 1.5 Inne istotne informacje, które mogą mieć znaczenie podczas powodzi

• dbaj o to, by twój telefon komórkowy był cały czas w pełni naładowany,
• upewnij się, że wszyscy członkowie twojej rodziny, zwłaszcza dzieci, wiedzą co robić w razie powodzi; naucz dzieci jak i kiedy wezwać policję, straż pożarną i inne służby oraz podmioty ratownicze,
• miej włączone radio bateryjne na częstotliwości lokalnej stacji w celu wysłuchania komunikatów o zagrożeniu i sposobach postępowania,
• jeśli masz sprzęt pływający, utrzymuj go w sprawności (pontony, łodzie itp.), używaj go wyłącznie podczas zagrożenia życia - prąd wody może porwać sprzęt wraz z osobami,
• trzymaj w bezpiecznym miejscu dowody tożsamości (również akty urodzenia), kosztowności, pieniądze i papiery wartościowe, dokumenty dotyczące domu i posiadanych gruntów, dokumentację działalności gospodarczej, polisy ubezpieczeniowe,
• usuń z terenu posesji pojazdy i przemieść je w bezpieczne, niezagrożone powodzią lub podtopieniem, miejsce,
• pozostawanie na zalanym terenie to ogromne ryzyko; oprócz bezpośredniego zagrożenia utonięciem musisz liczyć się z narażeniem na choroby zakaźne, brakiem prądu, wody i kanalizacji; pamiętaj, możesz nie otrzymać pomocy medycznej na czas,
• decydując się na pozostanie na terenie zagrożonym, nie kieruj się potrzebą ochrony dobytku; teren zostanie zabezpieczony przez właściwe służby; nie ufaj informacjom o rzekomych grabieżach; wypowiadają je zwykle osoby w stanie szoku, które w ten sposób chcą spersonalizować zagrożenie w jakim się zetknęli; to normalna reakcja naszej psychiki; pamiętaj, ciebie w takiej sytuacji też dotknie trauma.

Zgromadź w domu niezbędną ilość niepsującej się żywności i wody.
Przygotuj odpowiednią odzież.

ZESTAW RATUNKOWY NA 3 DNI
Podstawowe rzeczy:

• woda – około 4 litry na osobę dziennie (najlepiej byłoby zapewnić tygodniowy zapas),
• urządzenie do uzdatniania wody,
• apteczka i poradnik pierwszej pomocy,
• trwała żywność – konserwy mięsne, płatki śniadaniowe, zupy w proszku, kasza itp.,
• artykuły dla dzieci – butelki, smoczki, kaszki, mydło, puder, ubrania, pieluchy, soczki, jedzenie w puszkach, ręczniki jednorazowe, koce,
• otwieracz do puszek (ręczny),
• koc lub śpiwór – po jednym na osobę,
• przenośne radio lub telewizor + zapasowe baterie,
• latarka + zapasowe baterie,
• podstawowe lekarstwa (w tym leki przyjmowane przez osoby chore, środki przeciwbólowe),
• apteczka samochodowa,
• zapasowa para okularów,
• zapasowe klucze do domu i samochodu,
• gaśnica,
• artykuły dla zwierząt - żywność, woda, smycz,
• gotówka - drobne pieniądze,
• zmiana ubrań odpowiednia do pory roku mocne buty, płaszcz przeciwdeszczowy.

 Artykuły sanitarne:

• duże torby plastikowe na śmieci,
• duże wiadra na śmieci,
• mydło i płynny detergent,
• dezynfekujące ręczniki,
• pasta i szczoteczka do zębów,
• szampon,
• damskie środki higieniczne,
• papier toaletowy.

 2. W trakcie powodzi
2.1 W domu 

• w razie zagrożenia życia lub zdrowia nie wahaj się - dzwoń pod numer alarmowy 112; w przypadku niebezpieczeństwa natychmiast przemieść się na wyżej położone tereny,
• kiedy pojawi się nagłe zagrożenie powodziowe, wyłącz główne zasilanie elektryczne, odłącz sieć gazową i wodociągową, a także zamknij zasuwy (zawory) sieci kanalizacyjnej, zatkaj kratki ściekowe oraz uszczelnij szambo,
• jeśli posiadasz telefon komórkowy, miej go zawsze naładowany pod ręką,
• miej pod ręką apteczkę pierwszej pomocy i niezbędne leki używane przez domowników, niezbędny zapas jedzenia i wody pitnej, ciepłe ubrania, śpiwory i koce (zgromadź je w górnych partiach domu, mieszkania),
• nie używaj w gospodarstwie domowym wody ze studni ani wody gruntowej, może być skażona,
• staraj się pomagać innym, w tym podmiotom ratowniczym, jeżeli zostaniesz wytypowany do pomocy w pracach przeciwpowodziowych (np. do układania lub napełniania worków z piaskiem) - pomagaj!

2.2 Ewakuacja

• przed opuszczeniem domu, dzieciom znajdującym się pod twoją opieką przypnij do ubrania karteczkę z ich imieniem i nazwiskiem oraz kontaktem do ich opiekunów,
• nie zapomnij zabrać ze sobą przygotowanych wcześniej rzeczy (niezbędne leki używane przez domowników, ważne dokumenty, kosztowności, pieniądze, telefon komórkowy itp.), ogranicz wielkość bagażu do najpotrzebniejszych rzeczy,
• jeśli czas pozwoli, zostaw wiadomość dla innych dokąd i kiedy wyjechałeś, jeśli posiadasz skrzynkę na listy, to zostaw wiadomość właśnie tam,
• jeśli musiałeś opuścić swój dom, zarejestruj się w punkcie ewidencyjnym - w ten sposób łatwiej odnajdzie cię rodzina,
• postaraj się nie panikować, bądź rozsądny, zachowaj trzeźwość umysłu.

2.3 Poza domem

• nie chodź po obszarach zalanych, jeżeli woda przemieszcza się szybko; fala o głębokości kilkunastu centymetrów może przewrócić i przemieścić dorosłego człowieka,
• jeżeli musisz przekroczyć zalany obszar, użyj tyczki do badania gruntu przed sobą; do przejścia wybieraj miejsca bez silnego nurtu; wiele osób ginie idąc lub jadąc po drogach i mostach przykrytych wezbranymi wodami. Nawet jeśli woda wygląda, jakby miała tylko kilka centymetrów głębokości, to w rzeczywistości może być znacznie głębsza,
• większość samochodów może być poniesiona przez wysoką wodę; przebywanie w pojeździe daje często złudne poczucie bezpieczeństwa, ponieważ ludzie wierzą, że pojazdy są bezpieczne w każdych warunkach,
• jeśli zbliżasz się do zatopionej drogi, zawróć i jedź inną; fakt, że pojazdy przed tobą przejechały przez wysoką wodę nie oznacza wcale, że i ty będziesz mieć tyle szczęścia,
• jeśli samochód utknie, natychmiast z niego wysiądź i idź na tereny leżące wyżej; wiele ofiar śmiertelnych to kierowcy, którzy próbowali uruchomić swoje samochody,
• strumyki i rzeki, na których utrzymuje się stan powodziowy, nie są bezpieczne do uprawiania sportów wodnych.

 3. Po powodzi

• słuchaj komunikatów radiowych i telewizyjnych,

• jak najdłużej pozostań poza zasięgiem wód powodziowych,

• nie wracaj do domu, dopóki władze nie ogłoszą, że jest to bezpieczne, nie zostanie przywrócone zaopatrzenie w wodę pitną, usprawniony system kanalizacji i usunięte odpady,

• sprawdź fundamenty twego domu czy nie ma pęknięć lub innych uszkodzeń, a w przypadku wątpliwości zgłoś to do nadzoru budowlanego, władz samorządowych i do ubezpieczyciela,

• budynki, które znalazły się w zasięgu zalania (nie tylko przy głównym nurcie), po ustąpieniu wód mogą zachowywać się niestabilnie, upewnij się, że budynek nie grozi zawaleniem - sprawdź ściany, podłogi, okna i drzwi, uważaj na poluzowane tynki i sufity; sprawdź także instalację elektryczną i gazową, korzystając ze specjalistycznej pomocy,

• jeżeli twój majątek był ubezpieczony przed skutkami powodzi, jak najszybciej skontaktuj się ze swoim ubezpieczycielem i dowiedz się, jakie działania musisz podjąć, by uzyskać odszkodowanie; szybkie zgłoszenie pozwoli zaplanować likwidację szkód; powodzianie mogą wtedy liczyć na zaliczki, które pozwolą im na zakup materiałów niezbędnych do zabezpieczenia zniszczonych budynków,

• jeśli to możliwe, przed przystąpieniem do usuwania skutków powodzi w twoim domu zrób zdjęcia, bądź zapis wideo zastanych uszkodzeń; materiał ten przydatny będzie dla firmy ubezpieczeniowej przy ubieganiu się o odszkodowanie, pomoże udokumentować straty; zgłoś się po pomoc finansową do miejskiego ośrodka pomocy społecznej; zasiłek ten jest przeznaczony na pokrycie kosztów zakupu żywności, leków, leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego,

• w ramach możliwości włącz się do pomocy w usuwaniu skutków powodzi,

• zalane pomieszczenia zdezynfekuj, wywietrz, wysusz i odmaluj (szczególnie jeśli przechowujesz w nich żywność, przygotowujesz posiłki lub jeżeli przebywają w nich dzieci); meble odsuń od ścian na co najmniej 20 cm i podnieś minimum 5 cm od podłogi,

• wyrzuć całą żywność, która miała kontakt z wodą powodziową, a do celów spożywczych używaj tylko wody butelkowanej lub dowożonej beczkowozami przeznaczonymi do wody pitnej.