#KaliszKobiet - Janina Broniewska

Pedagog, pisarka, publicystka, major Wojska Polskiego, korespondentka wojenna. Silna osobowość, propagatorka komunizmu. Janina Broniewska, kaliszanka, pierwsza żona Władysława Broniewskiego. Przez bliskich określana jako osoba bardzo przyzwoita i dobra, zawsze chętna do pomocy.

Janina Broniewska (z domu Kunig) przyszła na świat w 1904 roku, w rodzinie robotniczej. Wykształcenie zdobyła w kaliskim Gimnazjum im. Anny Jagiellonki. Tam zaprzyjaźniła się z Inką (Haliną), córką Bronisława Koszutskiego, późniejszego prezydenta Kalisza. W domu Koszutskich młoda Janina kształtowała swój światopogląd. Wraz z Inką prowadziła w parkowej Hydropatii zbiórki nielegalnej drużyny harcerskiej dla córek robotników. Wyrzucona z ZHP, angażowała się w tajne spotkania, utrzymując kontakt z Komunistycznym Związkiem Młodzieży Polskiej.

W 1926 roku w Kaliszu zawarła małżeństwo z Władysławem Broniewskim. Związek zaowocował narodzinami córki Joannay, zwanej Anką. Małżeństwo rozpadło się po 12 latach. Historię ich znajomości, miłości i przyjaźni można odczytać w korespondencji, opublikowanej pod tytułem "Miłość jest nieprzyjemna. Listy ze wspólnego życia". Wydawnictwo zawiera listy Władysława Broniewskiego, pochodzące ze zbiorów Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza i nieudostępnione do tej pory nigdy do wglądu listy Janiny Broniewskiej z archiwum prywatnego Ewy Zawistowskiej, wnuczki Broniewskich.

W 1954 roku, po śmierci córki, Janina wzięła pod opiekę wnuczkę Ewę, którą wychowała.

W latach 1934–1937 Janina Broniewska była redaktorką „Płomyka”.
Po 17 września 1939 r. znalazła się na terenach okupowanych przez ZSRR i wstąpiła do Związku Radzieckich Pisarzy Białorusi. W okresie II wojny światowej działała w Związku Patriotów Polskich, publikowała w "Nowych Widnokręgach", od 1944 do 1946 r. była redaktorką naczelną "Polski Zbrojnej", oficerem i korespondentką wojenną I Dywizji im. Tadeusza Kościuszki, dla której zaprojektowała pierwszy wizerunek orła bez korony, propagowany przez władze komunistyczne. W 1944 roku była posłanką do Krajowej Rady Narodowej.
W latach 1947-1950 redaktorką naczelną tygodnika "Kobieta". Pełniła funkcję sekretarza POP PZPR w Związku Literatów Polskich. Była propagatorką socrealizmu.

Janina Broniewska jest autorką takich pozycji jak: "Dziesięć serc czerwiennych" (1964), "Maje i listopady" (1967), "Tamten brzeg mych lat" (1973). Opisuje w nich losy swojego małżeństwa i swojej rodziny na przestrzeni kilku, niespokojnych pod względem politycznym, lat. Znana jest przede wszystkim z książek dla dzieci i młodzieży, m.in. "Krystek z Warszawy", "Historia gałgankowej Balbisi", czy "Dawno i jeszcze dawniej". Jej utwory cieszyły się powodzeniem, choć były silnie nacechowane akcentami politycznymi i ideologicznymi. Dzieła Broniewskiej przetłumaczono m.in. na język czeski, węgierski, niemiecki, rumuński, rosyjski, chiński i japoński.

Odznaczona m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1954) i Złotym Krzyżem Zasługi (1952).

Zmarła 17 lutego 1981 r. w Warszawie.

Źródło: https://lubimyczytac.pl/autor/33643/janina-broniewska, https://pisarki.fandom.com/wiki/Janina_Broniewska_z_Kunig%C3%B3w, https://pl.wikipedia.org/, https://wydawnictwo.krytykapolityczna.pl/ Zdjęcie: d-w.pl (źródło: ze zbiorów Ewy Zawistowskiej)
Wersja do druku
Wersja PDF