Rodzina Fibigerów

Fiebigerowie, bo tak pierwotnie brzmiało nazwisko rodu przyszłych budowniczych fortepianów, przybyli do Kalisza w latach 40. XIX wieku. Byli założycielami, właścicielami i pracownikami fabryki fortepianów i pianin w Kaliszu.

Gustaw Arnold Fibiger I.
Założyciel fabryki budowy fortepianów. Urodził się w 1847 r. w Kaliszu jako syn stolarza Karola Gottloba. Praktykował u ojca, a po jego śmierci w zakładzie Fryderyka Hintza. Później pracował jako czeladnik w firmach niemieckich.
W 1873 r. w Alei Józefiny założył własny warsztat. W 1878 r. ukończył swój pierwszy fortepian. W 1898 r. warsztat przeniesiono na ul. Chopina. Jego brat Rudolf Otton Fibiger współpracował z wytwórnią fortepianów wykonując w swojej odlewni ramy żeliwne do fortepianów i pianin.
Równolegle z fabryką i na jej terenie, Gustaw Arnold I wzniósł wille dla siebie i swojej rodziny. Gościli tu między innymi Maria Dąbrowska, Janusz Teodor Dybowski, Tadeusz Kulisiewicz, Artur Rubinstein czy Witold Małcużyński.
Był konstruktorem wielu udanych modeli fortepianów i pianin, za które otrzymywał szereg nagród na wystawach przemysłowych w całej Europie. Instrumenty firmy „Arnold Fibiger” były w swoim czasie znane i cenione, nagradzano je na wielu wystawach w kraju i za granicą, w okresie międzywojennym pływały na transatlantykach „Batory” i „Chrobry”, grano na nich w Filharmonii Narodowej i w Polskim Radio, a tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej, w maju 1939 roku, specjalnie przygotowany fortepian reprezentował Polskę na słynnej światowej wystawie przemysłowej w Nowym Jorku.
Zmarł w 1915 r. w Warszawie, pochowany został w Kaliszu.

Dzieło ojca kontynuował Gustaw Fibiger II (urodzony w 1881 r.). Uczęszczał do gimnazjum w Kaliszu i jednocześnie praktykował w fabryce ojca. Później praktykował w firmach niemieckich. Po śmierci ojca przejął fabrykę. Był konstruktorem szeregu modeli pianin i fortepianów. Zmarł w 1926 r. w Kaliszu, pochowany został na cmentarzu ewangelickim.

 

Fibiger3a.jpg [25.31 KB]

Po śmierci Gustawa II pracę kontynuował Gustaw Arnold Fibiger III, urodzony w Kaliszu w 1912 r.,
Uczył się w gimnazjum im. T. Kościuszki, studiował w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Po skończeniu studiów praktykował w fabryce swojego ojca, a po jego śmierci został jednym ze spadkobierców.
W sierpniu 1939 r. został zmobilizowany do 25. Pułku Artylerii w Kaliszu. Wziął udział w walkach pod Łęczycą, Kutnem, Młodzieszynem. Jako oficer łącznikowy wziął udział w kampanii wrześniowej. W bitwie nad Bzurą został ranny, podczas obrony Warszawy dostał się do niewoli. Lata okupacji spędził w obozach jenieckich na terenie Austrii i Niemiec.

Po powrocie do Kalisza najpierw był zastępcą dyrektora fabryki A. Fibiger, a od maja 1945 do 1953 r. dyrektorem swojej fabryki, która po upaństwowieniu przyjęła miano „Calisia”. Nie mógł jednak produkować fortepianów tylko meble. W konspiracji, starzy pracownicy fabryki odtwarzali maszyny i narzędzia potrzebne do produkcji instrumentów. Upór i pasja kierownika Fibigera oraz grupy starych pracowników spowodowała decyzję o kontynuowaniu produkcji pianin i fortepianów, ale już marki „Calisia”, w fabryce, która przeszła na własność państwa za „odszkodowaniem”, i w której Fibiger nie był już kierownikiem, ale od 1953 roku najpierw głównym konstruktorem, a później kierownikiem działu fortepianów. Wciąż doskonalił instrumenty, jego pianino zdobyło w 1973 roku srebrny medal na targach we Frankfurcie nad Menem.

Fibiger założył w 1954 roku jedyne w Europie Technikum Budowy Fortepianów przy wsparciu ze strony Zjednoczonych Zakładów Przemysłu Muzycznego i Centralnego Zarządu Szkół Artystycznych. Szkoła w pierwszym roku swojego istnienia znalazła pomieszczenie w budynku Państwowej Szkoły Muzycznej. W 1957 roku otrzymała oficjalną nazwę Technikum Budowy Fortepianów. Pierwszymi uczniami nowo powstałej szkoły byli młodociani pracownicy fabryk fortepianów w Kaliszu i Legnicy. Gustaw Arnold Fibiger kierował szkołą w latach 1955-1964, a do 1978 r. prowadził zajęcia dydaktyczne. Na emeryturę przeszedł w 1977 roku.
Od września 1964 roku szkoła została wprowadzona do gmachu Zespołu Szkół Zawodowych Nr 2 w Kaliszu przy ulicy Rzemieślniczej 6. Podczas Zjazdu Absolwentów z okazji 35-lecia szkoły, we wrześniu 1989 nadano jej imię Gustawa Arnolda Fibigera.
Za swoje zasługi został odznaczony Krzyżem Walecznych, Medalem za Udział w Wojnie Obronnej 1939, odznaką Zasłużonego Działacza Kultury, Zasłużonego dla Kaliskiej Fabryki Fortepianów i Pianin „Calisia”, Złotym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Zmarł 22 stycznia 1989 roku w Kaliszu i został pochowany na cmentarzu ewangelickim.
Nazwisko G.A.Fibigera wpisano pośmiertnie do Złotej Księgi Honorowych Obywateli Miasta Kalisza.

 

Elwira Fibiger (1916-1945), córka Gustawa i Wandy z d. Fulde. Ukończyła Gimnazjum A. Jagiellonki, następnie studiowała w Poznaniu w Akademii Handlowej. We wrześniu 1939 r. w oblężonej Warszawie pielęgnowała rannych. Po powrocie do Kalisza zaangażowała się w działalność konspiracyjną. Aresztowana w 1944 r. Została rozstrzelana w 1945 r. w Lesie Skarszewskim pod Kaliszem.

Aleksander Oskar Fibiger (1873-1935), bratanek Gustawa Arnolda I. Praktykował w Kaliszu w fabryce Gustawa Arnolda I, następnie w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Francji. W 1899 r. wraz z bratem Karolem Ottonem Fibigerem (1872-1942) założył w Kaliszu fabrykę pianin i fortepianów Bracia K. i A. Fibiger zwaną też Apollo, istniejącą do 1939 r. Produkował głównie pianina, w mniejszej ilości fortepiany. Instrumenty z tej fabryki cieszyły się powodzeniem wśród muzyków i szerokiego grona odbiorców.

W fabryce Braci K. i A. Fibiger praktykował i pracował Jan Sylwester Fibiger (1901-1992), syn Aleksandra Oskara. Po śmierci ojca stał się współwłaścicielem fabryki. Jednak wskutek nieporozumień rodzinnych wyjechał do Kowar. Po wojnie nadal prowadził ojcowską fabrykę produkując meble i naprawiając instrumenty muzyczne. Mimo starań nie udało się wznowić produkcji fortepianów. Pracował także w fabryce fortepianów CALISIA, uczył zawodu w Technikum Budowy Fortepianów. Zmarł w 1992 r. Pochowany został w Kaliszu.

 

Wersja do druku
Wersja PDF