83. rocznica pierwszych deportacji Żydów kaliskich

5 grudnia obchodziliśmy 83. rocznicę pierwszych deportacji kaliskich Żydów. Pamięć ofiar Holocaustu uczciły władze miasta z prezydentem Krystianem Kinastowskim na czele, kaliscy radni, służby mundurowe, Przewodnicząca Rady Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Polsce, uczniowie kaliskich szkół, poczty sztandarowe. Na uroczystości przybyła do Kalisza Shani Tayar, wiceambasador Izraela w Polsce.

Obchody rozpoczęły się w samo południe na Rozmarku. Obecni, wysłuchali wystąpienia o historii deportacji żydowskich mieszkańców naszego miasta. Następnie, przybyłe delegacje złożyły  kwiaty i zapaliły znicze pamięci przed tablicą upamiętniającą pomordowanych kaliszan wyznania mojżeszowego oraz stojącą w tym miejscu Wielką Synagogę.

"Dwudziestolecie międzywojenne w Kaliszu. Na ulicach miasta słychać język polski, niemiecki, rosyjski i jidisz... Żyją tu przedstawiciele wielu narodowości, Kalisz jest ważnym ośrodkiem dla wielu kultur i wyznań. Są żydzi, ewangelicy i prawosławni. Wszyscy wspólnie tworzą to miasto. 1 września 1939 roku zakończył się czas pokoju a rozpoczął czas wojny, cierpienia i zakłady, także dla naszego miasta. Okupanci zdezorganizowali funkcjonowanie Kalisza i życie jego mieszkańców niezależnie od wyznania. Najbardziej ucierpieli jednak Żydzi. Wysiedlenia kaliszan wyznania mojżeszowego rozpoczęły się w listopadzie 1939 roku. Przetrzymywano ich najpierw w obozie przejściowym, który zorganizowano w hali targowej Schreyerów a w pierwszej połowie grudnia wywieziono stamtąd kilkanaście tysięcy ludzi. Tych kaliskich Żydów, którzy zostali w mieście, stłoczono w getcie." - tak o tamtych czasach mówił Krystian Kinastowski, Prezydent Miasta Kalisza.


Do zebranych zwróciła się również wiceambasador Izraela w Polsce Shani Tayar. "Sprawiedliwość i niesprawiedliwość, dobro i zło, światło i ciemność. Naszą odpowiedzialnością jest co i kto dzisiaj zwycięży. Panie prezydencie, szanowni goście, mieszkańcy Kalisza. Dziękuję bardzo za dołączenie do tej uroczystości. Kalisz ogrywał bardzo ważną rolę w historii Żydów Polskich. Było to miasto, które stało się pierwszym miejscem, w którym Żydzi otrzymali prawa i przywileje, stali się częścią tego miasta. Pomimo tego, że dochodziło do pewnych incydentów, prześladowań, Żydzi stanowili 1/3 mieszkańców w pewnym momencie. W roku 1939 po najechaniu niemieckich nazistów na Polskę ich życie zmieniło się nie do Poznania. Spotkaliśmy się dzisiaj aby upamiętnić ten moment, w którym żydowska społeczność miasta Kalisza została deportowana i wywieziona do obozów zagłady 82 lata temu."

Wcześniej, o godz. 11:40 władze miasta złożyły kwiaty przed tablicą pamiątkową umieszczoną na elewacji galerii handlowej przy ul. 3 Maja.

WKST, fot. KPM
Wersja do druku
Wersja PDF