Odnowione nagrobki prezydentów Kalisza

Zakończyły się prace remontowo-konserwatorskie, prowadzone przez Parafię Katedralną św. Mikołaja przy nagrobkach dwóch kaliskich prezydentów - śp. Bronisława Bukowińskiego i śp. Mieczysława Szarrasa – na cmentarzu katolickim, tzw. miejskim przy Rogatce. Działania te zostały sfinansowane w całości z dotacji z budżetu Miasta Kalisza.

Grobowiec rodziny Bukowińskich herbu Drogosław postawiony został w II ćw. XIX w. Spoczywają w nim: prezydent Bronisław Bukowiński (1857-1928), Eleonora Krygierowa (1844-1927), jego teściowa, wdowa po weteranie powstania styczniowego oraz żona Agnieszka Helena z Krygierów Bukowińska (1875-1967).

W ramach prac zdemontowane zostały tablice epitafijne, usunięto warstwy odpadającego ze ścian tynku, przeprowadzono dezynfekcję w miejscach zakażenia mikrobiologicznego poprzez wypełnienie szczelin płyty dachu grobowca warstwą uszczelniającą, usunięto roślinność, wykonano przemurowania zaprawą wapienną, otynkowano i pomalowano ściany grobowca oraz zamontowano tablice epitafijne.

Koszt prac przy grobowcu rodziny Bukowińskich wyniósł 14.247 złotych.

Grób rodziny Szarrasów powstał w I ćw. XIX w. przy murze cmentarnym od strony ul. Cmentarnej, tuż obok kaplicy Chrystowskich. Stojącą w polu grobowym piaskowcową tablicę ku czci Heleny z domu Borowicz Szarrasowej, zmarłej 31 stycznia 1920 r. w wieku 40 lat, ufundował mąż, Mieczysław. W parkan wmurowana jest tablica epitafijna upamiętniająca śp. Mieczysława Szarrasa (1880-1952). Druga tablica poświęcona jest córce Mieczysława Szarrasa, Jadwidze (1904-1959), która była nauczycielką języka polskiego w Gimnazjum Anny Jagiellonki w Kaliszu.

Zakres prac konserwatorskich i remontowych obejmował oczyszczenie kamiennych płyt epitafijnych, demontaż i sklejenie płyty Heleny Szarrasowej, hydrofobizację kamienia, uzupełnienie ubytków kamienia, naprawę ubytków i uszkodzeń fragmentów muru cmentarnego z pomalowaniem oraz uporządkowaniem otoczenia.

Koszt prac przy grobie rodziny Szarrasów wyniósł 10.608 złotych.

Działania służą nie tylko zachowaniu zabytkowych nagrobków, lecz także pamięci o życiu i pracy obu prezydentów na rzecz Kalisza, którą wykonywali w trudnych dla miasta czasach i z wielkim oddaniem.

Bronisław Jacenty Bukowiński urodził się 19 sierpnia 1855 r. we wsi Ryków, w guberni radomskiej. Do Kalisza przybył w latach 1890-95. W 1904 roku objął, po adwokacie Bronisławie Hindemicie, stanowisko komendanta Straży Pożarnej w Kaliszu, które piastował do 1912 roku. W latach 1912-1914 był prezesem Zarządu Straży Pożarnej. Działał w Narodowej Demokracji. Przez kilka lat wybierano go na członka Rady Kaliskiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu. Pracował w Zarządzie Miasta, gdzie był geometrą (mierniczym). W związku z rozwojem przemysłu i wzrostem ludności, w 1906 roku włączono w granice miasta dotychczasowe przedmieścia i okoliczne wsie: Dobrzec, Czaszki, Ogrody, Tyniec i Wydory. Bronisław Bukowiński zapisał się w historii miasta jako autor kompleksowego planu rozbudowy Kalisza (1908 r.). Wszechstronna działalność pozwoliła Bronisławowi Bukowińskiemu na poznanie problemów miasta, a miejscowemu środowisku na dostrzeżenie jego umiejętności i zaangażowania. Wyrazem uznania dla jego pracy był wybór na stanowisko prezydenta miasta.
Urząd prezydenta sprawował dwukrotnie w latach 1912-1914 oraz od listopada 1918 r. do kwietnia 1919 r. Był uczestnikiem wydarzeń i świadkiem zniszczenia Kalisza w sierpniu 1914 r. przez wojska niemieckie. Znalazł się wśród zakładników uwięzionych przez Niemców i wywiezionych do Poznania. Był też pierwszym prezydentem Kalisza w Niepodległej Polsce. Zmarł w 1928 r.

Mieczysław Szarras przyszedł na świat w Rychwale koło Konina. Uczęszczał do Męskiego Gimnazjum Klasycznego w Kaliszu. W 1905 r. uczestniczył w strajku szkolnym, za co został relegowany ze studiów na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Pracował w Dyrekcji Szczegółowej Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, a w 1917 r. został dyrektorem kaliskiego oddziału Banku Ziemiańskiego. Angażował się również w pracę miejscowych towarzystw i instytucji społecznych, oświatowych, kulturalnych i sportowych. W 1919 r. został wybrany do rady miasta Kalisza. Był bardzo aktywnym radnym.

W latach 1921-22 był wiceprezydentem, a począwszy od 1923 do 1935 roku prezydentem Kalisza. Był człowiekiem o wybitnych zdolnościach i predyspozycjach do pracy w samorządzie. Usprawnił nie tylko działanie służb miejskich. Przyczynił się ogromnie do odbudowy Kalisza po zniszczeniach I wojny światowej oraz do jego rozwoju gospodarczego przez dobre zarządzanie majątkiem miasta i jego służbami komunalnymi. Działał w Związku Miast Polskich. Za swoje dokonania i zasługi w pracy samorządowej i w zakresie odbudowy miasta Kalisza, Mieczysław Szarras był wielokrotnie odznaczany i nagradzany przez najwyższe władze państwowe i wojewódzkie. 20 grudnia 1927 r. prezydent RP odznaczył go Złotym Krzyżem Zasługi, a wojewoda łódzki nadał mu w 1929 r. Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości. Prezydent Szarras cieszył się ogromnym szacunkiem i poważaniem wśród kaliszan. Po II wojnie światowej do 1950 roku był kierownikiem kaliskiego oddziału Banku „Społem”. Zmarł w 1952 roku.

oprac. Wydział Kultury i Sztuki, Sportu i Turystyki Urzędu Miasta Kalisza, Anna Woźniak, zdjęcia: Magdalena Bartnik
Wersja do druku
Wersja PDF